Ηλιακοί τυφώνες επηρεάζουν τις τηλεπικοινωνίες στη Γη

Ηλιακοί τυφώνες επηρεάζουν τις τηλεπικοινωνίες στη Γη Έλληνας επιστήμονας κατέγραψε το φαινόμενο για πρώτη φορά


Tο Μάρτιο του 1989, στη μέση μίας βαρυχειμωνιάς, περίπου ο μισός Καναδάς
συσκοτίστηκε και περισσότεροι από έξι εκατομμύρια άνθρωποι έμειναν
χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα και θέρμανση. Έκτοτε, αρκετά ακόμη παρόμοια
γεγονότα με συνέπειες μικρότερης εμβέλειας, συνέβαιναν και σε άλλες
περιοχές της Γης, διακόπτοντας για μικρά διαστήματα τον «πολιτισμό»
της. Οι υποψίες των επιστημόνων ήταν σαφείς, ωστόσο, μόλις πριν λίγους
μήνες προέκυψε η απόδειξη του φαινομένου, το οποίο φαίνεται να
επηρεάζει τηλεπικοινωνίες και ηλεκτρικά συστήματα στον πλανήτη μας. Η
ανακάλυψη έγινε από μία ομάδα επιστημόνων της NASA, με επικεφαλής τον
Έλληνα, Αγγελο Βουρλίδα, απόφοιτο του Φυσικού Τμήματος του
Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Το φαινόμενο των «ηλιακών τυφώνων» αποδείχθηκε τον Ιούλιο του 2007,
όταν η επιστημονική ομάδα κατέγραψε για πρώτη φορά φωτογραφίες από τη
σύγκρουση ενός κομήτη με ηλιακή μάζα που προήλθε από έκρηξη του ήλιου.
Από την σύγκρουση αποκόπηκε η ουρά του κομήτη, με αποτέλεσμα να
προκαλείται μία αλληλεπίδραση στο μαγνητικό του πεδίο.

«Η ίδια διαδικασία συμβαίνει στο μαγνητικό πεδίο της γης, κατά τη
διάρκεια γεωμαγνητικών καταιγίδων, που δίνουν ενέργεια στο πολικό
σέλας» εξήγησε σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο κ. Βουρλίδας,
αναφέροντας ότι μπορούν να επηρεάσουν δορυφόρους, ραδιοεπικοινωνίες και
συστήματα ηλεκτρικής ενέργειας.

Τις εντυπωσιακές εικόνες της σύγκρουσης κατέγραψαν πέντε ηλιακά
διαστημικά τηλεσκόπια που είναι τοποθετημένα πάνω στους δίδυμους
δορυφόρους STEREO, που εκτοξεύτηκαν το 2000. Η κατασκευή τους έγινε από
την ομάδα του προγράμματος Ερευνητικού Εργαστηρίου του αμερικανικού
Ναυτικού, που μελετά τις ηλιακές επιδράσεις, για λογαριασμό της NASA,
με επιστημονικό υπεύθυνο τον κ. Βουρλίδα.

Η επίμαχη σύγκρουση έγινε στην τροχιά του Ερμή, δηλαδή μόλις 60 εκατομμύρια χιλιόμετρα μακριά από τον Ήλιο.

Πιο ευαίσθητα τα τηλεπικοινωνιακά δίκτυα το 2011-13

«Οι ηλιακοί τυφώνες, οι λεγόμενες εκλάμψεις ή εκρήξεις του ήλιου, είναι
φαινόμενο που αναμένεται να επηρεάσει τον πλανήτη μας εντονότερα την
επόμενη πενταετία, στον τομέα των τηλεπικοινωνιών και του ηλεκτρισμού»,
ανέφερε σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ - ΜΠΕ, ο Έλληνας επιστήμονας.

Όπως εξήγησε, το διάστημα από το 2011 έως το 2013, ο ήλιος θα βρίσκεται
στην πιο ακμαία δραστηριότητα του 11ετούς του κύκλου, οπότε οι ηλιακές
εκρήξεις θα φτάσουν στο μέγιστο αριθμό τους, δηλαδή 2-3 σε μία ημέρα.

«Οι ηλιακές εκλάμψεις επηρεάζουν τον καιρό του διαστημικού
περιβάλλοντος και κατά συνέπεια τη Γη. Ιδιαίτερα ευάλωτες από το
φαινόμενο αυτό είναι οι τηλεπικοινωνίες και τα συστήματα ηλεκτρικής
ενέργειας», δήλωσε ο κ. Βουρλίδας και συνέχισε: «Εάν η επίδραση του
μαγνητικού πεδίου του κομήτη διήρκεσε περίπου μία ώρα, η αλληλεπίδραση
του φαινομένου στη Γη μπορεί να κρατήσει μέχρι και μία μέρα».

Κατά τον ίδιο, οι χώρες με τη μεγαλύτερη ευαισθησία στο φαινόμενο είναι
αυτές που βρίσκονται στα βόρεια μήκη (πάνω από 50 μοίρες), π.χ.
Σκανδιναβικές, οπότε οι συνέπειες από διακοπές ηλεκτρικής ενέργειας
είναι εντονότερες. Ωστόσο, τα προβλήματα σε δορυφορικά δίκτυα, δίκτυα
κινητών τηλεφώνων, ηλεκτρονικών υπολογιστών, τηλεοπτικών εκπομπών είναι
κάτι που αφορά όλο τον πλανήτη.

Η αντιμετώπιση ενδεχόμενων προβλημάτων είναι δυνατή μέσα από την
καταγραφή του φαινομένου, αφού αυτό γίνεται ορατό από τα διαστημικά
τηλεσκόπια, τουλάχιστον τρεις μέρες νωρίτερα.

«Είναι σημαντικό σε μία τέτοια περίπτωση να μην γίνονται μετακινήσεις
δορυφόρων και να αποφεύγεται η υπερφόρτωση με ρεύμα των ηλεκτρικών
δικτύων», υπογράμμισε ο κ. Βουρλίδας.

Πάντως, όπως αποκάλυψε στο ΑΠΕ - ΜΠΕ, μέχρι το 2015 θα εκτοξευτεί στο
διάστημα νέος δορυφόρος με περισσότερα τηλεσκόπια, που θα καταγράφουν
τη δραστηριότητα του ήλιου από ακόμη πιο κοντινή απόσταση.

Ο Έλληνας επιστήμονας, έγινε εχτες δεκτός από τον πρύτανη του ΑΠΘ,
Αναστάσιο Μάνθο, ο οποίος τον συνεχάρη για την παγκόσμια ανακάλυψή του.